Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Công Thương làm việc tại tỉnh Bắc Kạn

Cùng tham dự buổi làm việc, có đại diện một số đơn vị chức năng thuộc Bộ Công Thương và đại diện các Tập đoàn, Tổng công ty trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản và công nghiệp, thương mại.

Về phía tỉnh Bắc Kạn có ông Hoàng Duy Chinh - Bí thư Tỉnh ủy Bắc Kạn, ông Nguyễn Đăng Bình - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; ông Đinh Quang Tuyên - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cùng đại diện các Sở, ban ngành địa phương.

Vượt khó, phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu phát triển

Báo cáo của tỉnh Bắc Kạn cho biết, từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn do điều kiện thời tiết gây bất lợi cho sản xuất mưa lớn kéo dài ảnh hưởng đến việc sản xuất, khai thác vùng nguyên liệu cung cấp cho các dự án công nghiệp; dịch tả lợn Châu Phi bùng phát trên diện rộng và đặc biệt là giá xăng, dầu biến động tăng, giảm đã gây tác động không nhỏ đến hoạt động sản xuất, kinh doanh phát triển kinh tế trên địa bàn… Mặc dù vậy, dưới sự chỉ đạo và điều hành quyết liệt của các cấp lãnh đạo và các địa phương, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự chung sức đồng lòng với quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh… an sinh xã hội, kinh tế của tỉnh tiếp tục phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày một nâng cao, công tác đảm bảo an sinh xã hội, y tế, giáo dục tiếp tục duy trì và ổn định.

Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP theo giá so sánh) tăng trưởng 5,45%. Cơ cấu kinh tế 6 tháng đầu năm: Khu vực Nông, lâm nghiệp và thủy sản 24,5%; khu vực công nghiệp - xây dựng 16,35% (trong đó: Công nghiệp 10,12%; xây dựng 6,23%); khu vực Dịch vụ 56,1%; thuế sản phẩm trừ trợ cấp 3,02%.

Ngành công nghiệp của tỉnh với tỷ trọng và số tuyệt đối còn thấp nhưng trong 6 tháng đầu năm 2024 đã đạt tốc độ tăng trưởng 9,44%, cao hơn bình quân chung của cả nước (7,54%). Đây là kết quả đáng ghi nhận của tỉnh về phát triển công nghiệp, cũng như là động lực, cơ sở để phấn đấu hoàn thành mục tiêu tốc độ phát triển ngành công nghiệp tỉnh Bắc Kạn 13%/năm giai đoạn 2020-2025 như Nghị quyết Đại hội tỉnh Đảng bộ lần thứ tư (khóa XII) đã đề ra.

Bên cạnh đó, ngành công nghiệp của tỉnh hoạt động ổn định, đảm bảo tăng trưởng so với cùng kỳ 2023. Chỉ số sản xuất ngành công nghiệp 7 tháng đầu năm 2024 tăng 11,04% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó: Ngành khai khoáng tăng 7,46%; ngành chế biến, chế tạo tăng 13,94%; ngành sản xuất phân phối điện và khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí tăng 12,3% và nhóm ngành cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải tăng 5,68%.

“Đây là kết quả đáng ghi nhận của địa phương về phát triển công nghiệp, cũng như là động lực, cơ sở để phấn đấu hoàn thành mục tiêu tốc độ phát triển ngành công nghiệp tỉnh Bắc Kạn 13%/năm giai đoạn 2020-2025 như Nghị quyết Đại hội tỉnh Đảng bộ lần thứ tư (khóa XII) đã đề ra” - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đinh Quang Tuyên cho hay.

Tỉnh Bắc Kạn kiến nghị Bộ Công Thương xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; xem xét, bổ sung Quy hoạch khoáng sản về vùng nguyên liệu (đặc biệt về chì, kẽm) cho các nhà máy chế biến sâu có trong quy hoạch; chỉ đạo quyết liệt và dứt điểm các tồn tại, vướng mắc của Nhà máy luyện kim phi cốc (nhà máy sắt xốp) tại KCN Thanh Bình; phối hợp với bộ, ngành Trung ương xem xét bố trí nguồn vốn để tỉnh có nguồn lực thực hiện việc đầu tư cấp điện để đạt mục tiêu đến năm 2030 tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện đạt 100% theo Quy hoạch tỉnh Bắc Kạn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050...

Cũng tại buổi làm việc Bí thư Tỉnh ủy Bắc Kạn Hoàng Duy Chinh nhấn mạnh, để hoàn thành mục tiêu, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt từ 6,5 - 7,0%/năm, trong đó khu vực công nghiệp tăng từ 12,8 - 13%/năm và khu vực dịch vụ tăng 7,0%/năm theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Kạn lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra, thời gian tới, tỉnh tiếp tục bám sát chỉ đạo của Chính phủ, bộ, ngành Trung ương, Bộ Công Thương thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.... Đồng thời, mong muốn Bộ Công Thương tiếp tục quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho tỉnh trong phát triển công nghiệp - thương mại, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Khơi dậy các tiềm năng phát triển

Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đánh giá cấp uỷ, chính quyền tỉnh Bắc Kạn đã khai thác, phát huy khá tốt các tiềm năng, lợi thế về đất đai, khí hậu, phong cảnh, truyền thống lịch sử, văn hoá lâu đời… để thúc đẩy phát triển KTXH và đạt được nhiều kết quả rất đáng khích lệ.

Bắc Kạn là một vùng đất cổ gắn liền với sự ra đời của nhà nước Văn Lang. Trong cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp, nơi đây được xem như “Thủ đô gió ngàn”, “Thủ đô kháng chiến” của đất nước với truyền thống cách mạng kiên cường, là vùng đất cách mạng rất oai hùng.

Là tỉnh miền núi nằm sâu trong nội địa vùng Đông Bắc của Tổ quốc; diện tích đất nông, lâm nghiệp lớn; tỷ lệ che phủ rừng đứng đầu cả nước (74-75%), Bắc Kạn có nhiều tiềm năng lợi thế về phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ; công nghiệp chế biến nông, lâm sản và phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch về nguồn…"Đặc biệt, tiềm năng phát triển công nghiệp ở Bắc Kạn không lớn, nhưng tiềm năng phát triển công nghiệp sạch, công nghiệp xanh lại đứng đầu cả nước", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng thẳng thắn cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được, lĩnh vực Công Thương của tỉnh còn có những hạn chế, khó khăn cần tập trung khắc phục, đó là: Sản xuất công nghiệp tuy có tăng về tốc độ nhưng quy mô còn nhỏ bé, tỷ trọng trong GRDP thấp (chỉ chiếm hơn 10%); Đa số các cơ sở sản xuất có công nghệ, dây chuyền, máy móc thiết bị còn lạc hậu, khả năng cạnh tranh thấp, một số sản phẩm công nghiệp mới dừng lại ở dạng bán thành phẩm (ván thanh, tinh quặng...); Xuất khẩu tuy có tỷ lệ tăng trưởng rất cao, nhưng về giá trị tuyệt đối còn rất nhỏ (chỉ chiếm gần 0,01% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước); Hạ tầng thương mại và hạ tầng phục vụ sản xuất công nghiệp còn nhiều khó khăn.

Theo đó, bên cạnh những giải pháp mà tỉnh định hướng thực hiện triển khai trong thời gian tới, Bộ trưởng cũng gợi mở một số giải pháp trong lĩnh vực Công Thương mà tỉnh Bắc Kạn cần chú trọng triển khai, đó là:

Trước hết, đề nghị tỉnh tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển KTXH năm 2024 và những năm tiếp theo, nhất là một số chính sách mới có hiệu lực thi hành nhằm tạo động lực và dư địa phát triển kinh tế địa phương.

Thứ hai, Quy hoạch tỉnh Bắc Kạn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (03/11/2023). Về nguyên tắc QH tỉnh đã được tích hợp với QH tổng thể quốc gia và các QH ngành ban hành trước đó. Tuy nhiên, Quy hoạch Vùng mới được phê duyệt tháng 5/2024 và nhiều QH ngành quốc gia được phê duyệt cùng thời điểm hoặc sau khi Quy hoạch của Tỉnh được phê duyệt, cho nên, chắc chắn là có những nội dung chưa được cập nhật một cách đầy đủ, đồng bộ. Vì vậy, tỉnh cần chủ động rà soát, cập nhật và đề nghị cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung nhằm bảo đảm phù hợp, liên thông với QH tổng thể quốc gia, QH vùng và các QH ngành quốc gia; đồng thời, rà soát, bổ sung QH, KH sử dụng đất của địa phương, phù hợp với QH tỉnh để có đầy đủ cơ sở pháp lý, sẵn sàng tiếp nhận, triển khai các dự án đầu tư, tạo động lực tăng trưởng mới.

Thứ ba, khẩn trương triển khai thực hiện các QH ngành quốc gia thuộc lĩnh vực năng lượng, khoáng sản trên địa bàn. Theo đó, đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh được QH 03 dự án điện gió trên bờ với tổng công suất 370MW; 9 dự án thủy điện nhỏ với tổng công suất 47,3MW; 1MW điện rác; 3MW ĐMTMN; 50MW điện sinh khối; 02 dự án lưới điện và 77 điểm mỏ khoáng sản (chì, kẽm, sắt, vàng, đá hoa trắng, thạch anh, nước khoáng); 03 dự án nhà máy luyện kim chì, kẽm.

“Đến nay Tỉnh đã có đầy đủ cơ sở để triển khai các dự án trên nên cần đẩy nhanh tiến độ lựa chọn các nhà đầu tư đủ năng lực để triển khai, bảo đảm đưa các dự án vào vận hành đúng tiến độ theo quy hoạch đã được phê duyệt, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương” – Bộ trưởng Nguyễn Hồng diên nhấn mạnh.

Thứ tư, tập trung thu hút đầu tư phát triển điện gió, điện sinh khối, thuỷ điện tích năng phù hợp tiềm năng, lợi thế của tỉnh và điều kiện tự nhiên về địa hình, khí hậu; nghiên cứu, phát triển điện mặt trời áp mái và trên mặt nước tại những địa điểm, khu vực phù hợp với định hướng của Quy hoạch điện VIII.

Quan tâm thu hút đầu tư khai thác, chế biến sâu, chế biến tinh các khoáng sản có giá trị kinh tế là lợi thế của tỉnh gồm: Quặng sắt, sắt mangan, quặng chì, kẽm,… bảo đảm phù hợp Quyết định số 866 ngày 18/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ; ưu tiên sản xuất vật liệu không nung, vật liệu mới thân thiện với môi trường từ nguồn nguyên liệu tại chỗ.

Chú trọng rà soát, hoàn thiện các cơ chế chính sách của địa phương, bảo đảm đồng bộ, khả thi; thúc đẩy đầu tư công để dẫn dắt, huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là hạ tầng giao thông kết nối và hạ tầng các khu, CCN của tỉnh; đồng thời đẩy mạnh cải cách TTHC; rà soát, bãi bỏ hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền bãi bỏ các quy định, thủ tục, điều kiện kinh doanh không phù hợp, giúp giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho thu hút đầu tư vào tỉnh.

Bộ trưởng cũng đề nghị Bắc Kạn cần phát huy thế mạnh về rừng và đất rừng, là địa phương tuyến hai (giáp với các tỉnh biên giới Cao Bằng, Lạng Sơn), hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện, tỉnh cần chú trọng phát triển công nghiệp dược, nhất là trồng cây dượng liệu, sản xuất linh kiện, lắp ráp thiết bị, sản phẩm tái chế, công nghiệp phụ trợ, dịch vụ hậu cần, logistics phục vụ xuất khẩu, cũng như kết nối với các trung tâm công nghiệp lớn của Vùng (nhất là Thái Nguyên). Ưu tiên chế biến các sản phẩm từ nguyên liệu có sẵn trên địa bàn tỉnh (như nông, lâm sản và dược liệu, kim loại màu). Thu hút các dự án đầu tư trong lĩnh vực may mặc, da giày, gia công xuất khẩu, góp phần tạo việc làm cho lao động địa phương.

Đồng thời, cần tập trung khai thác tốt thế mạnh của địa phương có tỷ lệ che phủ rừng cao nhất cả nước để hình thành và phát triển thị trường mua bán tín chỉ Carbon giúp các doanh nghiệp trong tỉnh, trong Vùng có chứng chỉ xanh cho sản xuất và xuất khẩu.

Đặt biệt, tỉnh cần tập trung nguồn lực phát triển các ngành công nghiệp chủ lực, phù hợp với lợi thế của địa phương như: Sản xuất chế biến nông, lâm sản, dược phẩm, dược liệu, chế biến gỗ và các sản phẩm từ gỗ khác nhằm khai thác tốt các tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Lựa chọn để tập trung phát triển một số sản phẩm chế biến chủ lực, gắn với phát triển vùng nguyên liệu theo hướng bền vững, hiệu quả, phát triển theo chuỗi giá trị (từ nguồn nguyên liệu đến chế biến, tiêu thụ trong và ngoài nước), góp phần xây dựng Bắc Kạn trở thành một trong những trung tâm chế biến nông, lâm sản, dược phẩm, dược liệu, gỗ và các sản phẩm gỗ của Vùng. Chú trọng phát triển các nhóm sản phẩm gỗ có lợi thế cạnh tranh, có giá trị gia tăng và nhu cầu sử dụng cao, ổn định trên thị trường…

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng lưu ý, trong định hướng sản xuất và xuất khẩu của tỉnh cần lưu ý đến quy định chống phá rừng của châu Âu, sẽ áp dụng với nhà nhập khẩu lớn từ tháng 01/2025 và doanh nghiệp nhỏ từ tháng 6/2025. Theo đó, châu Âu sẽ cấm nhập khẩu các sản phẩm được sản xuất trên đất có nguồn gốc từ phá rừng và gây suy thoái rừng thuộc 7 nhóm hàng nông sản (chăn nuôi gia súc, ca cao, cà phê, dầu cọ, cao su, đậu nành, gỗ và sản phẩm từ gỗ), vì vậy sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình phát triển ngành công nghiệp chế biến lâm sản, dược phẩm, đồ gỗ của tỉnh Bắc Kạn.

Đồng thời, tỉnh cần tập trung khai thác tốt thế mạnh của địa phương có tỷ lệ che phủ rừng cao nhất cả nước để hình thành và phát triển thị trường mua bán tín chỉ carbon. "Việt Nam đã tham gia vào rất nhiều các cam kết của thế giới, vậy nên địa phương cần nỗ lực mời gọi các doanh nghiệp, hợp tác với các Bộ ngành để làm việc này. Bộ Công Thương sẵn sàng bắt tay cùng tỉnh, đặc biệt có thể giới thiệu các doanh nghiệp nước ngoài đang đầu tư ở Việt Nam muốn có chứng chỉ xanh kết nối với Bắc Kạn mua tín chỉ carbon. Đây là hướng đi rất tốt cần đặc biệt quan tâm", Bộ trưởng gợi mở, giao các đơn vị thuộc Bộ quan tâm, tư vấn, giúp đỡ để địa phương có thể thực hiện.

Thứ năm, đề nghị tỉnh chú trọng rà soát Quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi, áp dụng quy trình, công nghệ sản xuất đạt chuẩn để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu chính ngạch. Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu hàng hóa ở cả thị trường trong và ngoài nước; triển khai có hiệu quả các hoạt động kích cầu tiêu dùng.

Phát triển đa dạng các loại hình thương mại, phù hợp với phong tục, tập quán của từng vùng miền, địa phương (gồm cả thương mại truyền thống và thương mại điện tử); Đẩy mạnh phát triển thương mại gắn với du lịch, xem đây là hình thức XK tại chỗ hiệu quả nhất.

Quan tâm hơn nữa đến công tác xây dựng, quảng bá hình ảnh, thương hiệu ngành hàng, sản phẩm đặc trưng của địa phương và tích cực hỗ trợ các hiệp hội, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất khai thác có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên để đa dạng hoá thị trường, chuỗi cung ứng và đẩy mạnh xuất khẩu.

Đối với 13 kiến nghị, đề xuất UBND tỉnh Bắc Kạn đã nêu tại buổi làm việc, đại diện các đơn vị tham gia Đoàn công tác đã trao đổi, giải đáp cơ bản các kiến nghị của tỉnh. Bộ trưởng cho biết, sau buổi làm việc, Bộ Công Thương sẽ có văn bản kết luận chính thức, trong đó có trả lời cụ thể những kiến nghị, đề xuất của địa phương ở giác độ ngành Công Thương. Ngoài ra, có một số kiến nghị khác liên quan đến chức năng của các Bộ, ngành khác và thẩm quyền của Chính phủ, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp, chuyển đến các Bộ, ngành liên quan để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, đồng hành cùng địa phương tháo gỡ vướng mắc, thực hiện tốt các mục tiêu đã đề ra.

Cũng nhân dịp này, Bộ trưởng Bộ Công Thương và lãnh đạo tỉnh Bắc Kạn chứng kiến lễ trao tặng nhiều hạng mục hỗ trợ của các doanh nghiệp cho địa phương.