Xăng sinh học-xu hướng không thể đảo ngược

Nhiều lợi ích từ xăng sinh học

Xăng E10 là loại xăng sinh học, được tạo thành do pha trộn giữa xăng khoáng (như RON92, RON95, RON97…) với etanol (cồn) theo tỷ lệ thể tích 90% xăng khoáng và 10% etanol. Do etanol khi cháy ít phát thải khí nhà kính cũng như các sản phẩm độc hại hơn xăng khoáng nên việc sử dụng loại xăng này sẽ giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần đạt mục tiêu Net Zero (phát thải ròng bằng 0).

Trước thông tin sẽ buộc phải chuyển sang dùng xăng E10, chị Nguyễn Thị Phương Loan, trú tại phường Vĩnh Phúc, tỉnh Phú Thọ cho biết: “Nhiều năm qua, tôi đã quen dùng xăng E5RON92 (xăng sinh học với 5% etanol-PV) cho chiếc xe Hyundai accent của gia đình. Tôi thấy xe chạy tốt, không hề ảnh hưởng đến động cơ nên sẵn sàng sử dụng loại xăng E10…”.

Tuy nhiên, không phải ai cũng như chị Loan, khá nhiều người còn băn khoăn về chất lượng xăng E10, e ngại hàm lượng etanol cao sẽ làm hư hại động cơ, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của xe. Đây được xác định là một trong những “nút thắt” lớn cần phải tháo gỡ nếu muốn xăng E10 được thị trường đón nhận rộng rãi.

Về vấn đề này, đại diện Bộ Công Thương cho biết, xăng sinh học E10 giúp giảm phát thải khí CO2 từ 3 đến 5% so với xăng khoáng truyền thống. Đặc biệt, nhiều hãng xe lớn như Toyota, Honda, Ford... đã khẳng định xăng sinh học E10 không gây hại cho động cơ ô tô. Ngược lại, xăng E10 có trị số octan cao hơn, giúp động cơ hoạt động hiệu quả và giảm hiện tượng kích nổ. Điều này giúp bảo vệ động cơ tốt hơn, kéo dài tuổi thọ của phương tiện.

Ảnh minh họa: thanhnien.vn

Mới đây, trong công văn gửi Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho biết, đã tổng hợp dữ liệu từ 5 hãng thành viên, gồm: Honda, Yamaha, Piaggio, SYM và Suzuki. Kết quả cho thấy hầu hết các dòng xe máy hiện nay đều có thể sử dụng xăng sinh học E10 mà không cần thay đổi về kỹ thuật. Cụ thể, Honda, Yamaha, Piaggio và SYM xác nhận toàn bộ các đời xe đều tương thích với xăng E10. Với Suzuki, đa số sản phẩm tương thích, ngoại trừ một số mẫu cũ như Viva 110 (từ 2000), Smash (từ 2003)…, hiện cần phải xác thực thêm.

Các chuyên gia cho biết, xăng E10 đã được sử dụng phổ biến tại nhiều nước trên thế giới. Hiện nay, mỗi năm Việt Nam tiêu thụ khoảng 10 triệu tấn xăng. Nếu lượng xăng này được chuyển từ xăng khoáng sang xăng sinh học E10, sẽ giúp giảm khoảng 640.000-800.000 tấn CO2, góp phần quan trọng bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu.

Cùng với đó, việc tiêu thụ xăng sinh học sẽ giúp phát triển nguồn nguyên liệu sắn, ngô, mía (nguyên liệu sản xuất etanol), tạo sinh kế cho đông đảo bà con nông dân, đồng thời duy trì, phát triển các nhà máy sản xuất etanol, tạo thêm nhiều việc làm. Vì vậy, việc chuyển đổi từ xăng khoáng sang xăng sinh học mang lại nhiều lợi ích thiết thực, là xu hướng không thể đảo ngược.

 Cần cơ chế chính sách phù hợp

Cùng với làm tốt công tác tuyên truyền, để thị trường đón nhận xăng sinh học một cách tích cực, cần có cơ chế chính sách phù hợp để “kích cầu”.

Trước hết, từ bài học tiêu thụ xăng E5RON92 cho thấy, cần tạo lợi thế về giá để “hút” khách hàng. Xăng E5RON92 được đưa ra thị trường toàn quốc từ năm 2018. Có thời điểm loại sản phẩm này chiếm tới 47% tổng lượng xăng mà Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) bán ra. Một số địa phương có tới 70-90% cửa hàng bán loại xăng này. Tuy vậy, do giá bán chưa hấp dẫn (giá xăng E5RON92 thấp hơn RON95 chỉ từ 400 - 800 đồng/lít), cộng với tâm lý e ngại chất lượng, lượng tiêu thụ loại xăng này giảm dần, đến năm 2024 chỉ còn 21% thị phần. Tại nhiều cửa hàng, loại xăng này hoàn toàn biến mất.

Giá xăng E10 hiện đang thấp hơn xăng khoáng chỉ khoảng 300 - 500 đồng/lít, không đủ hấp dẫn để thu hút khách hàng. Mặc dù dự thảo thông tư quy định từ ngày 1-1-2026 “toàn bộ xăng được pha chế, phối trộn, kinh doanh để sử dụng cho phương tiện cơ giới dùng động cơ xăng trên toàn quốc là xăng E10”, nghĩa là về mặt lý thuyết không có loại xăng nào khác ngoài xăng E10, tuy nhiên vẫn rất cần có cơ chế ưu đãi, hỗ trợ về thuế, chính sách hỗ trợ ngành sản xuất etanol… để giảm hơn nữa giá bán, tránh tình trạng người dân tìm đến các mặt hàng xăng lậu.

Cùng với đó, các bộ, ngành chức năng cần quan tâm khuyến khích, hỗ trợ các địa phương phát triển nguồn nguyên liệu sắn, ngô, mía để bảo đảm nguồn cung etanol; hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư xây dựng các nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học, hạ tầng pha chế, phối trộn để kinh doanh hiệu quả…

VIỆT PHÚ