• Click để copy

Góc nhìn đa chiều về nông thôn thời nay

Nếu bạn đọc muốn hiểu biết sâu sắc, toàn diện hơn về bức tranh nông thôn hiện nay thì nên tìm đọc cuốn tiểu thuyết “Mùa rươi” của tác giả Phạm Quang Long (Nhà xuất bản Văn học 2022).

Bối cảnh tiểu thuyết là ngôi làng ven biển Đồng bằng Bắc Bộ, căn cứ đặc trưng của làng có “cánh đồng rươi” và những tập quán riêng, có thể nhận ra làng đó thuộc huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Ngôi kể chuyện biết hết, cái gì cũng biết như một người dân “chính cư” của làng tái hiện một mô hình cuộc sống mới mẻ, sinh động, thời sự bằng thứ ngôn ngữ đời thường đậm chất nhà quê mộc mạc, chân chất, có gì nói nấy, có cả cái thông tục dân dã, lại có cả cái màu mè của ngôn ngữ học đòi phố thị... Đó là chuyện buôn đất, bán đất, chuyện lấp ao bán lời, chuyện dồn điền đổi thửa, đấu thầu dự án, chuyện mở quán kinh doanh, chuyện xây chùa cúng bái, chuyện ma chay, cưới xin... Tất tần tật, nghĩa là những gì đang diễn ra ở nhà quê đều có thể tìm thấy trong tác phẩm này. Riêng biệt và thú vị nhất là chuyện "con rươi". Quý hiếm đến mức dân gian gọi rươi là con “rồng đất” chỉ xuất hiện một thời điểm ngắn cuối thu. Loài nhuyễn thể này thường sống ở môi trường nước mặn hoặc nước lợ, có hình dáng không thiện cảm nhưng lại là nguồn thực phẩm quý vì dinh dưỡng cao, biết chế biến sẽ cho hương vị thơm ngon. Có thể coi “con rươi” là một nhân vật chính của tiểu thuyết vì xoay quanh nó thật nhiều chuyện thú vị, chuyện bắt rươi, bán rươi, rồi chuyện “nâng cấp” hẳn “cánh đồng rươi” theo quy trình hiện đại... Thú vị nhất, có lẽ lần đầu tiên bạn đọc được “thưởng thức công nghệ kho rươi” do một lão nông của làng thực hiện. Vì trước đây mới nói đến rán chả rươi, canh rươi, súp rươi, cháo rươi nhưng nay là câu chuyện chế biến khác hẳn, thật sự cầu kỳ, chi tiết mà cũng thật hấp dẫn, tò mò... Tiểu thuyết còn nhiều trang dậy mùi thơm của hương vị ẩm thực nhà quê quen mà lạ với món lươn om, ốc nhồi nấu chuối xanh...

Góc nhìn đa chiều về nông thôn thời nay

     Bìa cuốn sách.

Cái làng ấy lại như một cái lăng kính đa chiều khúc xạ nhiều không gian khác do những người đi xa về trực tiếp kể lại. Thành ra qua một cái làng mà được biết bao nhiêu nơi. Đó là một điệu múa apsara mời gọi cùng những nét phong tục, tập quán của văn hóa Khmer được tái hiện nhờ một bác cán bộ từng đi bộ đội làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn. Lại có cả tập quán lạ lùng của vùng quê Hàn Quốc xa xôi do một chị vừa làm “ô sin” ở đó về kể... Làng còn có cả mô hình một lâu đài cổ nước Nga được xây bởi một người từng đi lao động bên đó...

Chịu sự chi phối mạnh mẽ của tiếp biến văn hóa, của cơ chế thị trường, những nhân vật chính như Hoản, Đỉnh, Thao, Hiên, Vũ... vừa có chất quê hiền lành, thô mộc lại vừa có sự khôn ranh, láu lỉnh của kẻ buôn bán nơi phố thị. Họ như một minh chứng sinh động cho sự thay đổi các giá trị, làm người đọc nửa vui nửa buồn. Bạn đọc sẽ có cảm giác tiếc nuối như mất một cái gì không bao giờ lấy lại được, lại xen sự mừng vui vì vật chất ngày một đầy đủ, giàu có. Một câu hỏi bật toát ra thật khó trả lời: Làm gì để giữ lại vẻ đẹp văn hóa thuần khiết truyền thống của làng?

Được viết theo kiểu phi truyền thống, 23 chương có chủ đề khác nhau nhưng tất cả lại xuyên suốt, lồng vào nhau tạo ra mô hình tiểu thuyết viết về một ngôi làng có rất nhiều chuyện. Ở mỗi câu chuyện, người kể lại trao quyền cho nhân vật tự nói về mình, tạo ra một nghệ thuật độc thoại nội tâm vừa riêng vừa làm sinh động hóa nội dung kể. Là người tâm huyết với văn hóa làng, Phạm Quang Long đã có các tiểu thuyết “Lạc giữa cõi người”, “Bạn bè một thuở”, “Chuyện làng”... nay lại thêm “Mùa rươi” rất đáng đọc. Thoát ly làng đã khá lâu năm, song nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản lý văn hóa, tác giả Phạm Quang Long viết về nông thôn như một người làng chính hiệu vậy.

NGUYÊN THANH

Bài liên quan

Tin mới

Nhiều cửa hàng công khai bán hàng thời trang giả tại các tuyến phố du lịch ở Đà Nẵng
Nhiều cửa hàng công khai bán hàng thời trang giả tại các tuyến phố du lịch ở Đà Nẵng

Chiều 20/5, dưới sự giám sát của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, các tổ công tác thuộc Chi cục Quản lý thị trường thành phố Đà Nẵng đã tiến hành kiểm tra nhiều cửa hàng thời trang có dấu hiệu kinh doanh hàng hóa giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng tại các tuyến phố du lịch trung tâm Thành phố.

Ninh Thuận: Phát hiện gần 1.000 sản phầm quần áo không rõ nguồn gốc bán qua ZALO, FACEBOOK.
Ninh Thuận: Phát hiện gần 1.000 sản phầm quần áo không rõ nguồn gốc bán qua ZALO, FACEBOOK.

Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 4, Cục QLTT tỉnh Ninh Thuận vừa tiến hành xác minh và tổ chức kiểm tra đột xuất cơ sở bán hàng online qua các kênh zalo, Facebook, phát hiện lượng lớn quần áo vi phạm.

Nghệ An: Tăng cường và xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh hàng giả và gian lận thương mại trên địa bàn huyện Thanh Chương
Nghệ An: Tăng cường và xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh hàng giả và gian lận thương mại trên địa bàn huyện Thanh Chương

Ngày 19/5/2025, Đội QLTT số 8, Cục QLTT tỉnh Nghệ An đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Hộ kinh doanh B.V.P có địa chỉ tại Khối 11, thị trấn Dùng, huyện Thanh Chương với mức phạt tiền 10 triệu đồng về hành vi kinh doanh hàng giả mạo nhãn hiệu.

Lào Cai: Tạm giữ lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ
Lào Cai: Tạm giữ lượng lớn thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ

Thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ; Kế hoạch số 227/KH-UBND ngày 19/5/2025 của UBND tỉnh Lào Cai mở cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên địa bàn tỉnh Lào Cai và chỉ đạo của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai mở đợt cao điểm đấu tranh, kiểm tra, xử lý vi phạm về thuốc, sữa, sản phẩm bảo vệ sức khoẻ giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2025.

Trên 5.000 đồ chơi trẻ em có dấu hiệu nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ bị thu giữ
Trên 5.000 đồ chơi trẻ em có dấu hiệu nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ bị thu giữ

Đội Quản lý thị trường số 1 - Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Ninh Bình phối hợp cùng Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Công an tỉnh Ninh Bình kiểm tra và xử lý cơ sở kinh doanh đồ chơi trẻ em có hành vi kinh doanh hàng hoá nhập lậu và kinh doanh hàng hoá không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Lạng Sơn: Phát hiện, xử lý nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan đến khai báo sai lệch về hàng hóa quá cảnh
Lạng Sơn: Phát hiện, xử lý nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan đến khai báo sai lệch về hàng hóa quá cảnh

Trong thời gian từ ngày 14 đến 21/5/2025, Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan) phối hợp với Đội Kiểm soát chống buôn lậu số 1 và Hải quan khu vực VI liên tiếp phát hiện, xử lý nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan đến khai báo sai lệch về hàng hóa quá cảnh tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và Chi Ma (tỉnh Lạng Sơn).