Góc nhìn nghị trường: Hồn cốt của thiết chế văn hóa
Quốc hội đang thảo luận về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035. Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội là về xây dựng các thiết chế văn hóa, nhất là các thiết chế văn hóa cơ sở.
Thiết chế văn hóa cơ sở là không gian văn hóa công cộng dành cho cộng đồng, được sử dụng cho mục tiêu giao lưu văn hóa - văn nghệ, thể thao, giao lưu đoàn kết cộng đồng... Đó là hệ thống các nhà văn hóa thôn, bản; trung tâm văn hóa từ cấp tỉnh tới cấp xã; nhà thiếu nhi, cung thiếu nhi; cung lao động...
Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm phát triển hệ thống thiết chế văn hóa, nhất là hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, để tạo điều kiện, môi trường thúc đẩy giao lưu gắn kết cộng đồng, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Ngay trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cũng đặt ra mục tiêu 100% thôn, bản có nhà văn hóa với diện tích tối thiểu 500m2, chưa kể diện tích sân chơi thể thao.
Biểu diễn múa rồng tại Lễ hội truyền thống Chử Đồng Tử - Tiên Dung ở tỉnh Hưng Yên. Ảnh minh họa: tapchicongsan.org.vn |
Vấn đề đặt ra là dường như chúng ta mới chỉ quan tâm tới phần "xác" của các thiết chế văn hóa này. Vì thế, rất nhiều nơi có nhà văn hóa hoành tráng nhưng cửa đóng then cài, mỗi năm chỉ phục vụ một vài hoạt động không đáng kể. Không có hoạt động thường xuyên của con người, nhà văn hóa thiếu đi sức sống, thiếu đi hồn cốt, làm cho mục tiêu xây dựng đời sống văn hóa mới, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc không đạt được như kỳ vọng.
Tất nhiên, không phải nhà văn hóa nơi nào cũng thiếu hồn cốt như vậy. Một số nơi đã phát huy tốt thiết chế văn hóa cơ sở rất quan trọng này. Điển hình như ở tổ dân phố Chuông (phường Duy Minh, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam). Sau mỗi ngày lao động, học tập mệt nhọc, thanh, thiếu niên tập trung về đây giao lưu thể thao vào cuối mỗi buổi chiều; các câu lạc bộ văn hóa tề tựu luyện tập hát chèo, đánh trống dân tộc, múa hát mỗi buổi tối.
Nhờ giao lưu văn hóa thường xuyên, các câu lạc bộ văn hóa tổ dân phố Chuông trở nên nổi tiếng khắp các địa phương trong vùng, thường được mời đi giao lưu ở các địa phương bạn. Nhà văn hóa nơi đây đã thực sự là địa chỉ giao lưu, gắn kết cộng đồng và cũng là nơi bảo tồn, phát huy rất tốt các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
"Nhà văn hóa làng Chuông (nay là tổ dân phố Chuông) là nơi tập trung người dân luyện tập múa hát, giao lưu văn hóa". |
Vì thế, cái chúng ta cần không chỉ là sự quan tâm xây dựng những công trình văn hóa hoành tráng mà còn là làm thế nào để các công trình văn hóa ấy phát huy được tác dụng. Mỗi thôn, bản, xã, huyện, tỉnh và cấp tương đương đều thuộc một vùng văn hóa nhất định, với những bản sắc văn hóa không thể trộn lẫn và đều có những loại hình văn hóa truyền thống như nghệ thuật hát chèo ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ, nghệ thuật ca vọng cổ ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nghệ thuật cồng chiêng của khu vực Tây Nguyên...
Nếu mọi thiết chế văn hóa đều được phát huy đầy đủ, hiệu quả công năng, nhất là trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, thì chắc chắn chúng ta không còn phải lo lắng về việc các giá trị văn hóa truyền thống bị mai một, hay việc giới trẻ ít hứng thú, ít quan tâm tới các loại hình văn hóa truyền thống...
CHIẾN THẮNG
Tin mới
Khai mạc triển lãm ảnh đồng bào dân tộc thiểu số tại TP Hồ Chí Minh
Ngày 22-11, tại đường Nguyễn Huệ (quận 1), UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức khai mạc triển lãm ảnh “Đồng bào các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, năng động sáng tạo, xây dựng và phát triển TP Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại, nghĩa tình”, chào mừng Đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số TP Hồ Chí Minh lần thứ IV năm 2024.
Mở cửa phòng trưng bày “Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”
Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11), sáng ngày 22/11/2024, tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức mở cửa Phòng trưng bày với chủ đề “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả”.
Một số quy định mới về hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp Việt Nam
Ngày 30 tháng 9 năm 2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 120/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 102/2020/ NĐ-CP ngày 01 tháng 9 năm 2020 của Chính phủ quy định hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam.
Bộ Tư pháp đề xuất 7 lĩnh vực người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập doanh nghiệp sau khi thôi chức vụ
Bộ Tư pháp đang dự thảo Thông tư quy định danh mục các lĩnh vực và thời hạn người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã sau khi thôi chức vụ thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp.
Trường Đại học đầu tiên của Việt Nam đạt chứng chỉ công trình xanh
Ngày 22-11, Trường Đại học Anh quốc Việt Nam (BUV) cho biết đã chính thức trở thành trường đại học đầu tiên của Việt Nam được nhận chứng chỉ EDGE (Hệ thống chứng nhận công trình xanh).
TP Hồ Chí Minh xử lý nghiêm vi phạm trong kinh doanh xyanua
Chiều 21-11, Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó trưởng phòng Tham mưu, Công an TP Hồ Chí Minh thông tin: Để phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với tội phạm liên quan đến sử dụng hóa chất, Công an thành phố đã triển khai kế hoạch tăng cường công tác phòng ngừa, quản lý, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến kinh doanh hóa chất nguy hiểm, độc hại trên địa bàn thành phố.