Vũ khí có thể đánh chặn được siêu tên lửa Oreshnik đã xuất hiện?

Tuy nhiên, tổ hợp tên lửa phòng không-phòng thủ tên lửa S-500 Triumfator-M có đủ khả năng đánh chặn chúng nhờ các cải tiến sâu về đạn tên lửa và phương thức đánh chặn.

Theo lời chuyên gia Mikhail Khodarenok, để ngăn chặn được tên lửa như Oreshnik, vũ khí đánh chặn cần có tên lửa đạt tốc độ siêu vượt âm.

“Nhiệm vụ đánh chặn các mục tiêu như Oreshnik có thể được thực hiện bởi hệ thống tên lửa phòng không S-500 Triumfator-M. Theo ý kiến cá nhân của tôi thì tổ hợp vũ khí này có đủ khả năng để thực hiện nhiệm vụ đó”, chuyên gia quân sự Nga nhấn mạnh.

S-500 được thiết kế để ngăn chặn các mục tiêu siêu vượt âm

Theo Tạp chí Topwar, tổ hợp S-500 và S-550 mới được sử dụng cho mục đích phá hủy các mục tiêu trong không gian, cũng như đối phó với các dòng vũ khí siêu vượt âm tương lai vốn đã khiến các hệ thống phòng không-phòng thủ tên lửa truyền thống gần như vô dụng ở thời điểm hiện tại.

Tổ hợp tên lửa phòng không-phòng thủ tên lửa S-500 của Nga. Ảnh: Lenta

Đánh giá về tổ hợp S-500, cựu lãnh đạo Lực lượng Hàng không-vũ trụ (VKS) Nga, Thượng tướng Sergey Surovikin cho biết, S-500 sẽ đóng vai trò như vũ khí phòng thủ tên lửa ở giai đoạn tiếp cận (vai trò tương tự như tổ hợp THAAD của Mỹ). S-500 có khả năng đánh chặn các đầu đạn của tên lửa tầm trung-xa, tên lửa xuyên lục địa (ICBM) ở pha cuối của hành trình bay. Cùng với đó, tổ hợp vũ khí phòng không này cũng có thể ngăn chặn các phương tiện bay siêu vượt âm, máy bay chiến đấu..., nhưng đó là nhiệm vụ thứ cấp. Trong tương lai, với việc bổ sung các loại đạn đánh chặn mới, S-500 có khả năng bắn hạ các vệ tinh địa tĩnh hoạt động ở quỹ đạo thấp của trái đất.

Với tầm bắn lên tới 600km và trần cao đánh chặn vượt ra ngoài khí quyển của trái đất nên S-500 có đầy đủ khả năng đánh chặn được các đầu đạn của tên lửa Oreshnik trong giai đoạn tên lửa đỉnh của quỹ đạo và trước khi giải phóng các đầu đạn tự cơ động quỹ đạo. Tuy nhiên, “thời điểm vàng” này rất ngắn khi chỉ một vài giây là quá trình đánh chặn có thể thất bại. Ngoài ra, số lượng tên lửa sử dụng nhiệm vụ đánh chặn cũng là dấu hỏi lớn.

Việc ngăn chặn các tên lửa và đầu đạn nó mang theo ở vận tốc siêu vượt âm không bao giờ là điều dễ dàng, nhất là các loại tên lửa nhiên liệu rắn, tiên tiến như Oreshnik. Nó có thời gian tăng tốc trong khí quyển rất ngắn, khi đạt độ cao đỉnh và triển khai các đầu đạn tự cơ động quỹ đạo thì việc đánh chặn rất khó khăn. Để làm được điều này, bên phòng thủ cần có hệ thống cảnh báo sớm tên lửa nhiều lớn từ vệ tinh, radar cảnh giới ngoài đường chân trời và các tổ hợp phòng thủ tên lửa hiệu quả cao.

Oreshnik được coi gần như bất khả xâm phạm trước hệ thống phòng thủ tên lửa phương Tây

Tháng 12-2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố rằng các đối thủ của Nga không có cơ hội đánh chặn Oreshnik. Theo ông, hệ thống phòng thủ tên lửa hiện đại tại châu Âu không thể bắn hạ tên lửa đạn đạo của Nga.

“Trong vài giây, tên lửa đã giải phóng các đầu đạn tấn công. Và thế giới đã biết tới một loại vũ khí hoàn toàn mới”, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố.

Theo nhà phân tích quân sự Igor Korotchenko, mỗi đầu đạn của tên lửa Oreshnik đều được trang bị hệ thống đẩy riêng, cho phép chúng tự cơ động quỹ đạo. Điều này khiến các đầu đạn rất khó bị đánh chặn khi cơ động ở tốc độ siêu vượt âm.

Những phiên bản hiện đại của hệ thống tên lửa phòng không Patriot của Mỹ cũng sẽ không thể chống lại Oreshnik một cách hiệu quả. Trung tá đã nghỉ hưu của đơn vị phòng không Quân đội Đức, Jürgen Rose đánh giá, các hệ thống phòng không hiện đại hoạt động theo nguyên tắc “bắn-tiêu diệt” cũng sẽ không thể ngăn chặn được đầu đạn của Oreshnik. Nguyên lý này được sử dụng trong tên lửa đất đối không Patriot Advanced Capability-3 (PAC-3) Missile Segment Enhancement (MSE), có khả năng tiêu diệt mục tiêu bằng va chạm động năng thay vì đầu đạn nổ phá mảnh định hướng như các loại tên lửa phòng không truyền thống. Điều quan trọng là đạn tên lửa đánh chặn hiện tại có tốc độ quá chậm so với Oreshnik.

Tên lửa Oreshnik hiện là vũ khí tiến công cấp chiến thuật-chiến dịch không có đối thủ của Nga. Ảnh: TASS

Nhà báo Brandon Weichert của Tạp chí National Interest nhận định, tên lửa Oreshnik có thể bị đánh chặn bằng tổ hợp phòng thủ tên lửa THAAD (Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối). Tuy nhiên, Mỹ hiện có rất ít loại vũ khí này.

Ngược lại, Đại tá Khodarenok nghi ngờ khả năng chống lại Oreshnik của THAAD.: “Hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD của Mỹ hiện không thể thực hiện được nhiệm vụ này”.

Tên lửa Oreshnik được sử dụng lần đầu tiên trong thực chiến vào tháng 11-2024. Một tên lửa tấn công mục tiêu với tốc độ 10 Mach (2,5-3km/giây) đã bắn trúng một nhà máy ở Dnepropetrovsk tại Ukraine. Tầm hoạt động của Oreshnik là 5.500km. Nhiều nguồn tin xác nhận tên lửa Oreshnik nói trên được phóng từ bãi thử Kapustin Yar ở vùng Astrakhan đã bay tới mục tiêu ở Dnepropetrovsk trong vòng 15 phút.

Vào cuối tháng 11-2024, Tổng thống Putin tuyên bố bắt đầu sản xuất hàng loạt Oreshnik và các đơn vị tên lửa loại này đã đưa vào trực chiến.

TUẤN SƠN (tổng hợp)