• Click để copy

Xu hướng gia tăng ung thư tuổi U50

Vào tuần trước, khi Công nương xứ Wales Catherine (Kate) tiết lộ rằng bà đang được điều trị ung thư, nhiều người bày tỏ sự bàng hoàng vì một người khỏe mạnh 42 tuổi lại mắc một căn bệnh thường gặp ở những người lớn tuổi. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng ngày càng có nhiều người dưới 50 tuổi mắc ung thư - và không ai lý giải được nguyên do.

Một nghiên cứu quy mô lớn của BMJ Oncology vào năm ngoái chỉ ra rằng, trên toàn thế giới, tỷ lệ người dưới 50 tuổi được chẩn đoán mắc 29 loại ung thư phổ biến đã tăng gần 80% từ năm 1990 đến năm 2019. Các nhà nghiên cứu dự đoán số ca ung thư mới ở người trẻ tuổi sẽ tăng thêm 30% vào cuối thập kỷ này, trong đó các quốc gia giàu có bị ảnh hưởng nặng nề.

Số lượng ca bệnh tăng cao và tình trạng dân số toàn cầu bùng nổ khiến số ca tử vong do ung thư ở người dưới 50 tuổi đã tăng gần 28% trong 30 năm qua. Điều này xảy ra ngay cả khi tỷ lệ sống sót của ung thư ở người mọi lứa tuổi đã tăng gấp đôi trong nửa thế kỷ.

Xu hướng gia tăng ung thư tuổi U50
Số ca tử vong do ung thư ở người dưới 50 tuổi đã tăng gần 28% trong 30 năm qua. Ảnh minh họa: vista.gov.vn

Shivan Sivakumar, một nhà nghiên cứu ung thư tại Đại học Birmingham của Anh, gọi đây là một "đại dịch" ung thư ở người trẻ tuổi. Kể từ khi Công nương Kate Middleton tiết lộ rằng căn bệnh ung thư của bà được phát hiện sau khi bà trải qua phẫu thuật ổ bụng vào đầu năm nay, Sivakumar và các bác sĩ khác đã lên tiếng về sự gia tăng số lượng bệnh nhân ung thư trẻ tuổi mà họ đã thấy tại các phòng khám.

Mặc dù ung thư vú vẫn là loại ung thư phổ biến nhất ở người dưới 50 tuổi, các nhà nghiên cứu bày tỏ lo ngại đặc biệt về sự gia tăng của ung thư đường tiêu hóa - như ung thư đại tràng, tụy, gan và thực quản - ở người trẻ tuổi. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, ung thư đại tràng hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở nam giới dưới 50 tuổi tại nước này. Đối với phụ nữ, đây là nguyên nhân thứ hai - chỉ sau ung thư vú. Một trường hợp nổi tiếng về ung thư đại trực tràng là diễn viên "Black Panther" Chadwick Boseman, người đã qua đời ở tuổi 43 vào năm 2020.

Nguyên nhân

 Theo ông Sivakumar, "vẫn chưa có bằng chứng" để nói chính xác điều gì gây ra sự gia tăng này, song đó có thể là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Helen Coleman, giáo sư dịch tễ học ung thư tại Đại học Queen's Belfast và nghiên cứu về ung thư sớm ở Bắc Ireland, chỉ ra 2 giả thuyết tiềm năng.

Một là những người trong độ tuổi 40 đã tiếp xúc với các yếu tố được biết đến là nguyên nhân gây ung thư - như khói thuốc lá, bia rượu hoặc béo phì - ở độ tuổi sớm hơn so với các thế hệ trước. Bà chỉ ra rằng "đại dịch béo phì" mãi đến những năm 1980 mới bắt đầu. Ông Sivakumar cũng nhận định trình trạng béo phí có thể lý giải phần nào bí ẩn về tình trạng này. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng có "một làn sóng khác" của bệnh nhân dưới 50 tuổi không béo phì và không có xu hướng di truyền vẫn mắc ung thư, bổ sung rằng điều này không thể giải thích đơn thuần bằng "xác suất thống kê".

Còn theo bà Coleman, giả thuyết thứ hai là "điều gì đó khác biệt" đã xảy ra với thế hệ của bà. Các chuyên gia nhắc đến một loạt các thủ phạm tiềm năng - bao gồm hóa chất, các loại thuốc mới, thực phẩm chế biến sẵn và vi nhựa - nhưng đều không có đủ bằng chứng thuyết phục.

Một giả thuyết khác là thức ăn chúng ta ăn có thể thay đổi vi khuẩn đường ruột. Bà Coleman nói rằng mặc dù chưa đủ cơ ở để kết luận, nghiên cứu của bà cho thấy nhiều khả năng ung thư gây ra sự thay đổi cho vi khuẩn đường ruột chứ không phải ngược lại.

Những người theo thuyết âm mưu chống vắc xin cũng đã cố gắng đổ lỗi cho vắc xin Covid-19. Điều này dễ dàng bị bác bỏ, bởi vì sự gia tăng ung thư ở người trẻ tuổi đã diễn ra trong nhiều thập kỷ, nhưng vắc xin chỉ mới xuất hiện trong vài năm.

Giải pháp

Để đối phó với tình trạng gia tăng ung thư đại trực tràng ở người trẻ tuổi, vào năm 2021, Mỹ đã hạ độ tuổi khuyến nghị sàng lọc xuống còn 45. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng tiết lộ của Công nương Kate sẽ nhắc nhở mọi người rằng họ nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu họ cảm thấy bất thường. "Mọi người biết cơ thể mình rất rõ", ông Sivakumar nói. "Nếu bạn thực sự cảm thấy có điều gì đó không ổn, đừng chần chừ - hãy đi kiểm tra ngay lập tức".

TTXVN

Bài liên quan

Tin mới

Khai mạc triển lãm ảnh đồng bào dân tộc thiểu số tại TP Hồ Chí Minh
Khai mạc triển lãm ảnh đồng bào dân tộc thiểu số tại TP Hồ Chí Minh

Ngày 22-11, tại đường Nguyễn Huệ (quận 1), UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức khai mạc triển lãm ảnh “Đồng bào các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, năng động sáng tạo, xây dựng và phát triển TP Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại, nghĩa tình”, chào mừng Đại hội Đại biểu các dân tộc thiểu số TP Hồ Chí Minh lần thứ IV năm 2024.

Mở cửa phòng trưng bày “Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”
Mở cửa phòng trưng bày “Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”

Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11), sáng ngày 22/11/2024, tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức mở cửa Phòng trưng bày với chủ đề “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả”.

Một số quy định mới về hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp Việt Nam
Một số quy định mới về hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp Việt Nam

Ngày 30 tháng 9 năm 2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 120/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 102/2020/ NĐ-CP ngày 01 tháng 9 năm 2020 của Chính phủ quy định hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam.

Bộ Tư pháp đề xuất 7 lĩnh vực người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập doanh nghiệp sau khi thôi chức vụ
Bộ Tư pháp đề xuất 7 lĩnh vực người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập doanh nghiệp sau khi thôi chức vụ

Bộ Tư pháp đang dự thảo Thông tư quy định danh mục các lĩnh vực và thời hạn người có chức vụ, quyền hạn không được thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã sau khi thôi chức vụ thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp.

Trường Đại học đầu tiên của Việt Nam đạt chứng chỉ công trình xanh
Trường Đại học đầu tiên của Việt Nam đạt chứng chỉ công trình xanh

Ngày 22-11, Trường Đại học Anh quốc Việt Nam (BUV) cho biết đã chính thức trở thành trường đại học đầu tiên của Việt Nam được nhận chứng chỉ EDGE (Hệ thống chứng nhận công trình xanh).

TP Hồ Chí Minh xử lý nghiêm vi phạm trong kinh doanh xyanua
TP Hồ Chí Minh xử lý nghiêm vi phạm trong kinh doanh xyanua

Chiều 21-11, Thượng tá Nguyễn Thăng Long, Phó trưởng phòng Tham mưu, Công an TP Hồ Chí Minh thông tin: Để phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với tội phạm liên quan đến sử dụng hóa chất, Công an thành phố đã triển khai kế hoạch tăng cường công tác phòng ngừa, quản lý, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến kinh doanh hóa chất nguy hiểm, độc hại trên địa bàn thành phố.