Độc đáo cỗ lá ngày Tết của người dân tộc Mường
Cỗ lá ngày Tết được xem là một trong những nét văn hóa đặc trưng, độc đáo, lạ mắt không thể thiếu trong ngày Tết của người Mường ở Hòa Bình.
Những món ăn trong mâm cỗ lá đều là những món ăn được hình thành trong quá trình lao động sản xuất của đồng bào dân tộc và được chế biến, gia giảm nguyên liệu và trở thành những món ăn đặc trưng của người Mường. Trên mẫm cỗ lá dù nhiều hay ít cũng không thể thiếu 3 món: Chả chìa, cá ốt đồ và chả lá bưởi. Gia vị chế biến kèm theo các loại bao gồm nước mắm, muối gia vị, dầu ăn, mì chính, hạt nêm, hạt dổi rừng, hạt he (hay còn gọi là hạt mắc khén), hạt tiêu, hạt vừng, lá kịa, tỏi, gừng, ớt, giềng, hành khô và nhiều gia vị dân tộc phụ trợ khác. Chính những thức gia vị độc đáo, riêng có này cũng làm tăng sức hấp dẫn và hương vị ngon thơm của từng món ăn trong mâm cỗ lá của người dân tộc Mường.
Mâm được làm từ mẹt tre hoặc mâm gỗ vuông, tròn. Lá chuối được hơ trên lửa và trải lên mâm cũng là lúc các món ăn nóng được bày biện theo thứ tự gọn gàng, món nọ bổ trợ cho món kia nhìn rất sinh động và hấp dẫn. Qua mâm cỗ lá, người Mường đã thể hiện cách linh hoạt tính cộng đồng, tình cảm tương thân tương ái, nền nếp gia đình cũng như văn hóa của mình. Bố cục trình bày trong mâm cỗ: Chia thành 6 phần theo hình tròn với tỷ lệ tương xứng với các món ăn, thể hiện cho 6 dân tộc chính đang sinh sống ở Hòa Bình (người Mường, người Kinh, người Thái, người Dao, người Tày, người Mông). Đó cũng chính là nét độc đáo riêng có của mâm cỗ lá người Mường. Cỗ lá ngày Tết là nét tinh túy trong ẩm thực của người Mường, nó chứa đựng ân tình của con người đối với đất, trời, rừng núi.
 |
 Các món được chuẩn bị trước khi cho lên mâm cỗ. |
|
| Theo quan niệm của người Mường thì phần ngọn và mép lá tượng trưng cho Mường Sáng – của người sống, phần gốc lá và mang lá tượng trưng cho Mường Tối – Mường ma, của người chết. Chính vì thế, khi dùng lá chuối bày cỗ, người Mường cũng có quy tắc phân biệt: Người vào, ma ra – tức là khi dọn cỗ cho người sống, phần ngọn lá hướng vào trong, còn khi bày cỗ cúng ma thì làm ngược lại. |
 |
| Nghệ nhân Bùi Thị Thảo giới thiệu cách sắp xếp các món ăn của một mâm cỗ lá. |
 |
| Xôi ngũ sắc cũng là một trong các món ăn không thể thiếu của mâm cỗ lá ngày Tết. |
 |
| Mâm cỗ lá hoàn chỉnh sau khi được trình bày xong. |
 |
| Cỗ lá được xem là một trong những nét đặc trưng văn hóa ẩm thực người Mường ở Hòa Bình vào các dịp lễ tết, lễ hội văn hóa truyền thống. |
PHẠM HƯNG (thực hiện)
- Click để copy
Tin mới
Xây dựng chế tài nhằm đảm bảo xử lý nghiêm minh hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn lậu các loại thực phẩm giả
Liên quan đến dự thảo Nghị định của Chính phủ thay thế Nghị định 15/2018/NĐ-CР quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 7/10/2025 Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long yêu cầu Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan rà soát kỹ lưỡng dự thảo Nghị định của Chính phủ thay thế Nghị định 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm, bảo đảm có cơ chế, giải pháp quản lý chặt chẽ, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh thực phẩm.
Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội: Hướng đến trở thành sự kiện thường niên mang tầm quốc tế
Với phương châm “Văn hóa là nền tảng - Nghệ thuật là phương tiện”, Lễ hội Văn hóa Thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất không chỉ là sự kiện văn hóa quy mô lớn, mà còn là hoạt động đối ngoại văn hóa tiêu biểu của Việt Nam năm 2025, hướng đến trở thành sự kiện thường niên mang tầm quốc tế.
Tuyên Quang: Triệt phá đường dây mua bán trái phép 'bánh, kẹo cần sa' trên không gian mạng
Ngày 10/10/2025, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Tuyên Quang cho biết, Công an tỉnh Tuyên Quang triệt phá đường dây mua bán trái phép chất ma túy số lượng lớn trên không gian mạng.
Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phát động ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bão lũ
Sáng ngày 10/10, tại trụ sở Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Cục trưởng Trần Hữu Linh đã chủ trì lễ phát động quyên góp ủng hộ đồng bào chịu ảnh hưởng nặng nề từ bão lũ. Hoạt động được tổ chức nhằm hưởng ứng lời kêu gọi của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về việc chung tay hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.
QLTT Hà Nội: Tạm giữ gần 1,7 tấn xúc xích không rõ nguồn gốc
Gần 1,7 tấn xúc xích không rõ nguồn gốc xuất xứ vừa bị lực lượng chức năng Hà Nội phát hiện và tạm giữ tại phường Từ Liêm.
Nhiều bệnh nhân sốc và xuất huyết do mắc sốt xuất huyết
Ngày 10-10, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, bệnh viện vừa tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue, đặc biệt trong đó có những bệnh nhân nặng phải nhập viện trong tình trạng sốc và xuất huyết nghiêm trọng.
