Tạo thế chủ động chiến lược, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

Nhất trí cao với việc xây dựng, ban hành Luật Phòng thủ dân sự

Đây là lần đầu tiên, dự án Luật Phòng thủ dân sự được trình ra Quốc hội. Thảo luận về dự án luật này, các đại biểu đều bày tỏ tán thành cao với sự cần thiết xây dựng và ban hành luật.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng, nước ta nằm trong số những nước bị ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Thực tế thời gian qua đã xảy ra nhiều sự cố thiên tai, dịch bệnh, đặt ra yêu cầu ngày càng cao với công tác phòng thủ dân sự, đòi hỏi phải hoàn thiện cơ sở pháp lý để tích cực, chủ động phòng, chống, ứng phó hiệu quả với sự cố, thảm họa thiên tai, góp phần bảo đảm an ninh, an toàn cho đất nước. Do vậy, việc xây dựng và triển khai thực hiện Luật Phòng thủ dân sự trong tình hình hiện nay là hết sức cần thiết.

Đại biểu Tráng A Dương (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang) bày tỏ quan điểm, việc ban hành Luật Phòng thủ dân sự nhằm tạo khung pháp lý chung cho việc phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh; phòng, chống, khắc phục hậu quả do thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh nhằm bảo đảm tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân. Việc nâng cao năng lực phòng thủ dân sự sẽ góp phần giảm tối đa thiệt hại, bảo đảm an ninh, an toàn cho đất nước khi có tình huống xảy ra.

Đại biểu Nguyễn Danh Tú (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang) phân tích, phòng thủ dân sự là bộ phận quan trọng của phòng thủ đất nước. Phòng thủ dân sự với các biện pháp như phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh, thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh nhằm bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân sẽ góp phần quan trọng xây dựng thế trận lòng dân, góp phần tạo thế chủ động chiến lược, ngăn chặn, đẩy lùi các nguy cơ, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy.

Đánh giá thời gian qua, công tác phòng thủ dân sự đã đáp ứng được yêu cầu phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, góp phần bảo vệ an ninh, tính mạng, sức khỏe, tài sản của nhân dân, tuy nhiên, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) cho rằng phạm vi phòng thủ dân sự được điều chỉnh bởi nhiều luật khác nhau, như Luật Quốc phòng; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật An ninh quốc gia; Luật Phòng cháy, chữa cháy... Mặt khác, thực tiễn trong công tác ứng phó, khắc phục thiên tai lại có rất nhiều ban chỉ đạo, chỉ huy dẫn tới đôi lúc thiếu thống nhất, thiếu đồng bộ. Do vậy cần phải có sự thống nhất chung trong tổ chức thực hiện để mang lại hiệu quả. Điều đó cho thấy việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự là hết sức cần thiết.

Đại tướng Phan Văn Giang giải trình tại phiên họp chiều 9-11. Ảnh: DOÃN TẤN

Đại biểu Nguyễn Thị Huế (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Kạn) nhìn nhận, dự án Luật Phòng thủ dân sự đã được chuẩn bị rất bài bản, công phu, kỹ lưỡng và khoa học. Dự thảo luật được xây dựng, rút kinh nghiệm từ thực tiễn hoạt động phòng thủ dân sự, có sự tham gia ý kiến của bộ, ngành Trung ương, địa phương, ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học. Nội dung cơ bản, rõ ràng, hợp lý, tạo khung pháp lý chung nhất cho việc phòng ngừa, ứng phó, khắc phục thảm họa, sự cố, bảo vệ tài sản, sức khỏe, tính mạng của nhân dân, cơ bản khắc phục được các nội dung còn chồng chéo, bất cập chưa được đề cập đến tại các luật hiện hành liên quan.

Không có sự chồng chéo với các luật khác

Đại biểu Hoàng Anh Công (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên) đánh giá hồ sơ dự án Luật Phòng thủ dân sự đã đáp ứng đúng yêu cầu quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Dự thảo luật có bố cục khá khoa học, cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Đại biểu cũng bày tỏ nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật vì vừa bảo đảm tính bao quát, vừa không mâu thuẫn, không chồng chéo với các luật chuyên ngành khác. Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự chỉ điều chỉnh việc phòng ngừa, ứng phó, khắc phục với thảm họa, sự cố, nguy cơ dẫn đến thảm họa, vượt khả năng của các lực lượng chuyên trách, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng vũ trang, chính quyền cũng như đông đảo người dân. Việc phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố, những thảm họa về thiên tai, dịch bệnh thông thường vẫn được thực hiện theo đúng quy định của các luật hiện hành như Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Đê điều; Luật Phòng cháy, chữa cháy; Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm; Luật Thú y; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật hay Luật Năng lượng nguyên tử...

Phát biểu giải trình, làm rõ thêm về các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, giải thích rõ: Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự chỉ điều chỉnh về phòng, chống, khắc phục hậu quả chiến tranh, phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa và những sự cố có nguy cơ trở thành thảm họa. Dự thảo luật cũng chỉ quy định những nguyên tắc, nội dung, biện pháp chung liên quan đến hoạt động phòng thủ dân sự, đáp ứng tình hình thực tiễn và một số vấn đề mới mà các luật khác chưa quy định, như xây dựng chiến lược, xây dựng kế hoạch phòng thủ dân sự, xác định các cấp độ phòng thủ dân sự, biện pháp ứng phó trong từng cấp độ phòng thủ dân sự, hoạt động phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp, tình trạng chiến tranh, hoạt động phòng thủ dân sự trên các vùng biển Việt Nam không thuộc phạm vi quản lý của UBND cấp tỉnh.

Để tạo cơ sở cho việc triển khai các biện pháp phòng thủ dân sự phù hợp với mức độ thảm họa, sự cố, bảo đảm không chồng chéo với các luật chuyên ngành khác, dự thảo luật quy định đánh giá mức độ rủi ro về thảm họa, sự cố là cơ sở để xây dựng kế hoạch, xây dựng phương án và triển khai các biện pháp ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, làm căn cứ xác định cấp độ phòng thủ dân sự. Đồng thời, dự thảo luật cũng quy định cụ thể tiêu chí đánh giá và các cấp độ phòng thủ dân sự cũng như các biện pháp trong từng cấp độ phòng thủ dân sự. “Như vậy, dự thảo luật đã có sự phân định về phạm vi điều chỉnh, đồng thời bảo đảm liên hệ chặt chẽ với các luật chuyên ngành, tạo thành cơ chế đồng bộ, thống nhất trong phòng thủ dân sự”, Đại tướng Phan Văn Giang nói.

Bảo đảm Quỹ Phòng thủ dân sự hoạt động linh hoạt, hiệu quả

Khẳng định thống nhất với các quy định của dự thảo luật, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang) đóng góp thêm một số ý kiến nhằm hoàn thiện thêm dự án luật. Về Quỹ Phòng thủ dân sự, đại biểu đề nghị cần phải bảo đảm sau thành lập quỹ sẽ không chồng chéo, không có trùng lắp, bởi hoạt động phòng thủ dân sự bao trùm lên các lĩnh vực về thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh... trong khi hiện nay đều có các quy định việc huy động nguồn lực cho các lĩnh vực này.

Giải trình về vấn đề này, Đại tướng Phan Văn Giang nêu rõ, việc thành lập Quỹ Phòng thủ dân sự là cần thiết để hỗ trợ cho các hoạt động cứu trợ khẩn cấp, củng cố, sửa chữa các công trình hạ tầng của Nhà nước và của nhân dân, bảo đảm cấp thiết cho lương thực, thực phẩm, nước uống, thuốc chữa bệnh và các nhu cầu cấp thiết khác do hậu quả của thảm họa, sự cố. Sau một thảm họa, sự cố xảy ra, các dịch bệnh đi theo thì các loại thuốc là rất cần thiết. Dự thảo luật quy định Quỹ Phòng thủ dân sự được thành lập ở Trung ương và ở địa phương cấp tỉnh, nguồn tài chính của Quỹ Phòng thủ dân sự được hình thành trên cơ sở hỗ trợ đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, điều tiết từ quỹ ngoài ngân sách có liên quan đến thảm họa, sự cố, bảo đảm Quỹ Phòng thủ dân sự hoạt động không chồng chéo, linh hoạt, hiệu quả, phù hợp với quy định của pháp luật.

Đại tướng Phan Văn Giang nêu ví dụ, trong phòng, chống dịch Covid-19, chúng ta cần tăng cường nguồn tài chính để mua vaccine nên đã thành lập Quỹ vaccine phòng Covid-19. Khi đó, các quỹ như Quỹ Phòng, chống thiên tai, Quỹ Bảo vệ môi trường và một số quỹ khác tuy vẫn còn nguồn lực nhưng do cơ chế quy định trong luật nên không thể sử dụng các quỹ này để mua vaccine phòng dịch Covid-19. Điều đó cho thấy đây là những nội dung rất cần thiết để xử lý những vấn đề mang tính bức thiết cho từng nhiệm vụ cụ thể. “Do đó, dự thảo luật quy định điều tiết từ các quỹ ngoài ngân sách có liên quan đến phòng thủ dân sự là phù hợp, bảo đảm linh hoạt, đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố”, Đại tướng Phan Văn Giang nói.

Phát biểu kết luận nội dung phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, tiếp theo 107 ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Phòng thủ dân sự, chiều 9-11, trong phiên họp toàn thể tại hội trường đã có 20 đại biểu Quốc hội phát biểu ý kiến. Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao trách nhiệm và sự nỗ lực của cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, hiệu quả trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo luật để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến. Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội tại kỳ họp này, hoàn thiện dự án luật, trình các cơ quan cho ý kiến theo quy định trước khi trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ 2 và thông qua dự thảo luật tại Kỳ họp thứ năm.

CHIẾN THẮNG