Triển khai Kế hoạch tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa

Theo phân tích của Ban chỉ đạo 389 quốc gia, những năm gần đây, tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Dịch COVID-19 trên thế giới và trong nước diễn biến phức tạp. Các bộ, ngành, địa phương có nhiều giải pháp đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm nên hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn cả nước có xu hướng giảm.

Tuy nhiên, sau khi Chính phủ chủ trương thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu hàng hóa trở lại bình thường nên tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chiều hướng gia tăng trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa, với phương thức, thủ đoạn mới và tinh vi hơn.

Các mặt hàng lợi dụng để buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chủ yếu là hàng tiêu dùng, thiết yếu như xăng dầu, khoáng sản, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, gỗ và sản phẩm từ gỗ, vật tư nông nghiệp, sản phẩm và nguyên liệu sản phẩm dược phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, vật tư y tế, sản phẩm và nguyên liệu may mặc, sắt, thép, vật liệu xây dựng, cơ khí, điện tử, linh kiện điện tử, điện thoại di động, kim khí quý, đá quý, ngoại tệ, rượu, bia, sữa, đường cát, thuốc lá, bánh kẹo và các mặt hàng cấm như ma túy, vũ khí, pháo nổ, vật liệu nổ, động vật hoang dã.

Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại nổi lên là các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa các tỉnh, thành phố: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, Điện Biên, Sơn La, Hải Phòng, Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hải Dương, Hưng Yên, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Bình Định, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Bình Phước, Tây Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh, Tiền Giang, Long An, Đồng Tháp, Cần Thơ, Cà Mau, An Giang, Kiên Giang...

Đoàn khảo sát của VPTT Ban chỉ đạo 389 quốc gia khảo sát tại cửa khẩu quốc tế Bình Hiệp thuộc tỉnh Long An. Ảnh: T.Tr

Vì vậy, để nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bảo vệ lợi ích chính đáng của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sản xuất, kinh doanh, quyền lợi người tiêu dùng, góp phần ổn định thị trường trong nước và phát triển kinh tế - xã hội; Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia) xây dựng Kế hoạch tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa.

Mục đích của Kế hoạch 92/KH-BCĐ389 nhằm chủ động phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý kịp thời, nghiêm minh hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, mua bán, vận chuyển, tàng trữ hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; ổn định trật tự, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp chân chính và người tiêu dùng; nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới. Cụ thể, tại Kế hoạch tập trung vào những nhiệm vụ sau:

Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính

Chỉ đạo lực lượng Hải quan tăng cường công tác thu thập thông tin, nắm chắc tình hình trong địa bàn hoạt động hải quan; giám sát, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hành lý, phương tiện xuất nhập cảnh, hàng hóa xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu đường bộ, đường sắt, đường sông, đường biển; tập trung kiểm tra, kiểm soát hàng cấm, hàng lậu, hàng giả, hàng gian lận về nguồn gốc, xuất xứ, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng tiêu dùng...; trao đổi, phối hợp xây dựng các phương án, kế hoạch điều tra, xác minh, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các vụ việc phức tạp, nổi cộm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Chỉ đạo lực lượng Thuế tăng cường công tác quản lý thuế, kiểm tra, kiểm soát, giám sát việc kê khai, quyết toán thuế của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân kinh doanh để thu đúng, thu đủ, kịp thời các khoản thuế, phí, lệ phí, khoản thu khác; quản lý chặt việc hoàn thuế, bảo đảm hoàn đúng đối tượng, đúng chế độ; kiểm tra, rà soát đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về thuế nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi trốn thuế, nợ đọng thuế, chuyển giá; tăng cường biện pháp quản lý, kiểm tra việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn điện tử để hợp thức hàng nhập lậu, trốn thuế.

Ban Chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng

Chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng nắm tình hình, trao đổi, chia sẻ thông tin, thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát trên các tuyến biên giới, vùng biển để phát hiện, xử lý kịp thời hành vi xuất nhập cảnh trái phép, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, không để hình thành các kho, bãi tập kết, điểm chứa hàng lậu ở khu vực biên giới; tập trung đấu tranh đối với các mặt hàng trọng điểm như ma túy, vũ khí, pháo nổ, vật liệu nổ, thuốc lá, động vật hoang dã, xăng dầu, khoáng sản, kim khí quý, đá quý, đường cát, rượu, bia, hàng tiêu dùng...; phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cư dân biên giới;

Chỉ đạo lực lượng Cảnh sát biển tuần tra, kiểm soát, phát hiện, đấu tranh, xử lý kịp thời các tổ chức, cá nhân lợi dụng hoạt động xuất nhập khẩu, tạm nhập - tái xuất, quá cảnh, vận chuyển hàng hóa để buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các vùng biển của Việt Nam, tập trung vào các mặt hàng trọng điểm như ma túy, pháo nổ, vật liệu nổ, thuốc lá, xăng dầu, khoáng sản, đường cát, hàng tiêu dùng...

Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công Thương

Chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng nắm tình hình địa bàn nội địa; xây dựng, triển khai các phương án, kế hoạch kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân kinh doanh, vận chuyển, tàng trữ hàng hóa hoặc lợi dụng hoạt động thương mại điện tử, các nền tảng mạng xã hội để buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Chỉ đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số rà soát các trang thông tin điện tử, ứng dụng thương mại điện tử, các nhóm mặt hàng và hành vi vi phạm phổ biến để đánh giá đúng thực trạng, kịp thời phát hiện, trao đổi thông tin, phối hợp với các lực lượng chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động thương mại điện tử;

 Hướng dẫn Sở Công Thương các địa phương rà soát, nắm tình hình cung cầu hàng hóa trên địa bàn, xây dựng và tổ chức phương án cân đối, ổn định thị trường hàng hóa, phối hợp tuyên truyền để tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong sản xuất, kinh doanh hàng hóa.

Ban Chỉ đạo 138 Bộ Công an

Chỉ đạo lực lượng Công an toàn quốc tăng cường công tác nắm tình hình, xây dựng kế hoạch đấu tranh, triệt phá các đường dây buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, nhất là đối với các loại mặt hàng xăng dầu, khoáng sản, thép, linh kiện điện tử, gỗ và sản phẩm từ gỗ, dược phẩm, thực phẩm chức năng, rượu, bia, thuốc lá, đường cát, phân bón… và các loại hàng cấm, hàng hóa gian lận xuất xứ…;

Đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả nghiêm trọng, phức tạp, được dư luận quan tâm; phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân sớm đưa ra truy tố, xét xử nghiêm minh trước pháp luật, góp phần răn đe, phòng ngừa chung;

Phối hợp các lực lượng chức năng, chính quyền các cấp tổ chức tuyên truyền, phát động quần chúng Nhân dân tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Ban Chỉ đạo 389 Bộ Giao thông vận tải

Chỉ đạo các lực lượng, đơn vị trong ngành tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các tuyến đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, đường biển để phối hợp với các cơ quan, lực lượng chức năng liên quan kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng hoạt động vận chuyển hàng hóa, hành khách để buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Phối hợp các bộ, ngành, lực lượng chức năng liên quan kiểm soát chặt chẽ các đầu mối giao thông như bến xe, ga xe lửa, bến cảng, các trạm kiểm tra tải trọng phương tiện để kịp thời phát hiện và kiên quyết từ chối vận chuyển các loại hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ, hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Nhiệm vụ của các bộ, ngành khác

Thanh tra Chính phủ: Thực hiện việc thanh tra công tác quản lý nhà nước liên quan hoạt động phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả khi được cấp có thẩm quyền giao.

Các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ: Xây dựng phương án, kế hoạch giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm về nguồn gốc, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng sản phẩm, hàng hóa là vật tư nông nghiệp, vật tư y tế, văn hóa phẩm, tài nguyên, khoáng sản, xăng dầu, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, gia súc, gia cầm, động vật thủy sản, thuốc thú y, dược phẩm, dược liệu, vị thuốc cổ truyền, mỹ phẩm, thực phẩm, thực phẩm chức năng, văn hóa phẩm độc hại... Chỉ đạo lực lượng thanh tra chuyên ngành xây dựng, triển khai kế hoạch thanh tra để kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa thuộc trách nhiệm quản lý.

Bộ Thông tin và Truyền thông, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam: Chỉ đạo cơ quan thông tấn, báo chí phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tổ chức tuyên truyền các chính sách, pháp luật; tuyên truyền các điển hình tiên tiến gương người tốt, việc tốt, vận động các tổ chức, cá nhân và Nhân dân không tham gia, tiếp tay, bao che, bảo kê cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; Phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo nâng cao chất lượng các phóng sự, bản tin, bài phản ánh, đưa tin kịp thời, khách quan, công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về tình hình, các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao: chỉ đạo Viện Kiểm sát nhân dân các cấp phối hợp với các lực lượng chức năng trong công tác điều tra, truy tố các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các hiệp hội, hội ngành nghề: phối hợp các bộ, ngành ở trung ương, các địa phương và các đoàn thể tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân và Nhân dân tích cực tham gia đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Cùng với đó, các hiệp hội, hội ngành nghề phối hợp các bộ, ngành, địa phương trao đổi, cung cấp thông tin, tham gia ý kiến về công tác quản lý nhà nước trong việc xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quyền lợi người tiêu dùng; kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và bảo vệ thương hiệu; tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp thành viên, tổ chức, cá nhân, người tiêu dùng và Nhân dân thực hiện nghiêm chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh, xuất nhập khẩu, tích cực tham gia phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Ban Chỉ đạo 389 các tỉnh, thành  phố

Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; chỉ đạo các sở, ngành, địa phương chủ động nắm tình hình; thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, xây dựng phương án, kế hoạch kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý kịp thời, hiệu quả hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, không để phát sinh điểm nóng, kho, bãi, điểm tập kết, trung chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ... trên địa bàn quản lý;

Xác định rõ trách nhiệm các sở, ngành, địa phương, tập thể, cá nhân để tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra phức tạp, kéo dài hoặc để phát sinh điểm nóng nhưng không có giải pháp đấu tranh, ngăn chặn kịp thời, dứt điểm, hiệu quả; xử lý kịp thời, công khai, nghiêm minh những tập thể, cá nhân tiếp tay, bao che, bảo kê hoặc tham gia hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Tuyên truyền để các tổ chức, cá nhân kinh doanh, xuất nhập khẩu, người tiêu dùng và Nhân dân nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, không tham gia, tiếp tay, bao che, bảo kê cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; kịp thời động viên, khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Tổng hợp, kiến nghị cấp có thẩm quyền những khó khăn, vướng mắc, bất cập, tham mưu chủ trương, giải pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả phù hợp, hiệu quả.

Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia

Tham mưu Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia ban hành kế hoạch, quyết định thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành, đôn đốc, hướng dẫn việc tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch của Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương;

Chủ trì, phối hợp Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức liên quan kiểm tra, đôn đốc các cơ quan thường trực, ngành, lực lượng, đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, đúng với mục đích, yêu cầu, nội dung, biện pháp đề ra trong Kế hoạch này;

Theo dõi, tổng hợp, thông báo thông tin về tình hình, phương thức, thủ đoạn hoạt động mới về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, kết quả triển khai thực hiện Kế hoạch;

Phối hợp cơ quan báo chí, truyền thông tổ chức tuyên truyền về tình hình, kết quả triển khai thực hiện Kế hoạch;

Tổng hợp, báo cáo, tham mưu Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Đề xuất Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Kế hoạch và xử lý tập thể, cá nhân tham gia, tiếp tay, bao che, bảo kê cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả;

Tham mưu Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo sơ kết, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch, tổ chức tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện sau khi kết thúc Kế hoạch.

Đỗ Văn Phung