Nobel 2024: Giải Nobel Y Sinh khẳng định giá trị của việc phát hiện RNA siêu nhỏ
Chiều 7-10, tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel Y Sinh 2024 thuộc về 2 nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros (sinh năm 1953) và Gary Ruvkun (sinh năm 1952) với việc phát hiện ra RNA siêu nhỏ (microRNA hay microARN), qua đó khám phá ra nguyên lý cơ bản chi phối cách thức điều hòa hoạt động của gene.
Lễ công bố hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun được trao giải Nobel Y sinh 2024 với công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene, tại Stockholm (Thụy Điển) ngày 7-10-2024. |
Tuyên bố của Hội đồng Nobel nhấn mạnh giải Nobel Y sinh năm nay tập trung khám phá cơ chế điều hòa quan trọng được các tế bào sử dụng để kiểm soát hoạt động của gene. Thông tin di truyền từ ADN đến RNA thông tin (mRNA - một loại RNA đóng vai trò khuôn mẫu để sản xuất protein theo hướng dẫn được ghi trong gene), thông qua quá trình phiên mã, sau đó đến bộ máy tế bào để sản xuất protein. Tại đó, mRNA được dịch mã để protein được tạo ra theo các hướng dẫn di truyền lưu trữ trong ADN. Kể từ giữa thế kỷ XX, một số khám phá khoa học cơ bản nhất đã giải thích cách thức hoạt động của các quá trình này.
Vào cuối những năm 1980 của thế kỷ trước, 2 nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun là nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Robert Horvitz - người đã được trao giải Nobel Y Sinh năm 2002, cùng với Sydney Brenner và John Sulston vì những khám phá về "Điều hòa di truyền trong phát triển tạng và chết tế bào theo chương trình", mở đường cho việc nghiên cứu tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới các căn bệnh liên quan đến tế bào, trong đó có ung thư. Trong phòng thí nghiệm của Horvitz, cả Ambros và Ruvkun đã nghiên cứu loài giun tròn C.elegans, sống tự do (không ký sinh), trong suốt, chiều dài khoảng 1 mm sống trong môi trường đất ôn đới. Mặc dù có kích thước nhỏ, song C.elegans sở hữu nhiều loại tế bào chuyên biệt như tế bào thần kinh và cơ - vốn cũng được tìm thấy ở các loài động vật lớn hơn, phức tạp hơn, khiến loài giun này trở thành một mô hình hữu ích để nghiên cứu cách thức mô phát triển và trưởng thành ở các sinh vật đa bào.
Thông qua việc nghiên cứu giun C.elegans, 2 nhà khoa học đã phát hiện RNA siêu nhỏ, cùng vai trò của chúng trong quá trình điều hòa gene sau phiên mã. Cơ chế này đã thúc đẩy quá trình tiến hóa của các sinh vật ngày càng phức tạp. Các nghiên cứu di truyền chỉ ra rằng các tế bào và mô không phát triển bình thường, nếu không có RNA siêu nhỏ. Điều hòa bất thường của RNA siêu nhỏ - có thể góp phần gây ung thư và đột biến ở các gene mã hóa cho RNA siêu nhỏ - đã được tìm thấy ở người, gây ra các tình trạng như mất thính lực bẩm sinh, rối loạn mắt và xương.
Giải Nobel Y Sinh đã được trao 114 lần kể từ năm 1901 đến nay. Trong năm 2023, giải thưởng danh giá này thuộc về nhà khoa học người Hungary Katalin Kariko và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vaccine công nghệ mRNA hiệu quả trong phòng ngừa Covid-19.
Giải thưởng Y Sinh là giải khai màn tuần lễ Nobel 2024. Các giải thưởng tiếp theo được công bố gồm Giải Nobel Vật lý (ngày 8-10), Giải Nobel Hóa học (ngày 9-10) và Giải Nobel Văn học (ngày 10-10). Giải Nobel Hòa bình là giải thưởng duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) ngày 11-10. Trong khi đó, giải Nobel Kinh tế sẽ khép lại Tuần lễ Nobel 2024 vào ngày 14-10.
NGỌC HÀ
Tin mới
Bộ đội Biên phòng tỉnh Khánh Hòa bắt giữ 2 đối tượng tàng trữ ma túy
Chiều 14-11, Trung tá Vũ Văn Hùng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cam Ranh, Bộ đội Biên phòng tỉnh Khánh Hòa cho biết, đơn vị vừa bắt giữ một đối tượng tàng trữ ma túy.
Công bố quyết định của Bộ Chính trị chuẩn y chức danh Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái
Chiều 14-11, Tỉnh ủy Yên Bái tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị chuẩn y chức danh Bí thư Tỉnh ủy Yên Bái.
Bộ Công Thương tiếp tục tăng cường công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp
Nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm liên quan đến hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, ngày 29 tháng 10 năm 2024, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành văn bản số 8645/BCT-CT yêu cầu các Đơn vị thuộc Bộ và Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục triển khai các nhiệm vụ nhằm tiếp tục tăng cường công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.
Những bệnh viện nào điều chỉnh giá khám chữa bệnh theo mức lương mới?
Ngày 14-11, Bộ Y tế đã thông tin về việc ban hành Thông tư quy định phương pháp định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và điều chỉnh giá khám bệnh, chữa bệnh theo mức lương cơ sở quy định tại Nghị định số 73/2024/NĐ-CP.
Cứu được bé trai của sản phụ mắc sốt xuất huyết nguy kịch
Ngày 14-11, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông tin, khoa Sản của Bệnh viện vừa tiếp nhận sản phụ B.H.N, 27 tuổi, ở Hà Nội, đang mang thai con đầu lòng ở tuần thai thứ 38, sốt cao liên tục từ 38-39 độ, không tự đi lại được, li bì và mệt mỏi. Trên cơ thể xuất hiện nhiều ban của sốt xuất huyết điển hình, cùng với đó là dấu hiệu chuyển dạ, ối vỡ sớm và tiểu cầu hạ thấp nghiêm trọng.
Động lực mới phát triển ngành logistics TP Đà Nẵng
Ngày 14-11, Bộ Công Thương phối hợp với UBND TP Đà Nẵng tổ chức diễn đàn “Khu thương mại tự do Đà Nẵng - Động lực mới phát triển ngành logistics thành phố Đà Nẵng”.