• Click để copy

Tăng cường bảo đảm thu ngân sách và chống buôn lậu, gian lận thương mại gắn với chuyển đổi số

Thông tin tại Tọa đàm “Tăng cường bảo đảm thu ngân sách và chống buôn lậu, gian lận thương mại gắn với chuyển đổi số trong lĩnh vực Hải quan” do Báo Người đại biểu nhân dân tổ chức sáng 6/7/2023 cho thấy, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chiều hướng gia tăng và phức tạp với phương thức, thủ đoạn mới và tinh vi.

Quang cảnh buổi Toạ đàm.

Tại Toạ đàm, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia Trần Đức Đông cho biết, thời gian qua, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia đã đạt được một số kết quả trong việc phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Cụ thể, năm 2019, phát hiện xử lý 221.703 vụ việc, thu nộp NSNN 21.507 nghìn tỷ. Năm 2020 phát hiện 191.467 vụ, thu nộp NSNN 25.017 nghìn tỷ. Năm 2021 phát hiện 138.077 vụ, thu nộp NSNN 18.307 nghìn tỷ. Năm 2022 phát hiện 139.758 vụ, thu nộp NSNN 12.829 nghìn tỷ. Trong năm 2023, riêng Quý I phát hiện 28.028 vụ, thu nộp NSNN 3.394 nghìn tỷ. Kết quả này đã đóng góp tích cực vào việc cải thiện môi trường kinh doanh, đảm bảo an ninh trật tự và tạo điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, số vụ việc, vụ án phát hiện hàng buôn lậu, hàng giả, hàng cấm so với thực tiễn trong thực tiễn cũng còn có hạn chế, đặc biệt là hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ có tỷ lệ phát hiện so với hàng buôn lậu, hàng cấm còn khiêm tốn hơn rất nhiều, chỉ chiếm 20-30%. Bên cạnh đó, còn nhiều thách thức đang đặt ra, đặc biệt là trong tình hình có sự gia tăng các vi phạm, tội phạm sử dụng công nghệ cao. Hàng buôn lậu, hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ còn công khai mua bán, giao dịch trên môi trường mạng đến tận nhà người dân, trong khi thực tiễn còn vướng mắc về cơ chế pháp lý, thiếu về lực lượng, biện pháp và ứng dụng khoa học, công nghệ và quan hệ phối hợp để phát hiện và xử lý các loại vi phạm và tội phạm này.

Theo nhận định của ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, vấn đề về gian lận thương mại, về thuế, về xuất xứ, gian lận về hàng giả làm thất thu ngân sách, khi giảm bớt được tình trạng này, sẽ tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng, công bằng, các doanh nghiệp, nhà sản xuất chân chính, những người tuân thủ luật pháp được hưởng lợi. Đơn cử như trường hợp một doanh nghiệp nhập khẩu gian lận thuế, thì giá cả hàng hoá của họ sẽ trở nên cạnh tranh hơn, ngược lại, những doanh nghiệp sản xuất chân chính phải chịu nhiều chi phí hơn, phải bảo hộ  quyền sở hữu, tìm kiếm thị trường... Trước những thách thức này, yêu cầu đòi hỏi cải cách thể chế, đặc biệt đối với hải quan phải thuận lợi hoá thương mại. Đây là một trong những trọng điểm cải cách của Chính phủ trong nhiều năm qua: thủ tục hải quan phải nhanh hơn, phải thuận lợi hơn, phương thức kiểm tra phải ít chi phí hơn, ưu tiên áp dụng kiểm tra rủi ro... 

Đứng ỏ góc độ doanh nghiệp, ông Lương Hữu Hạnh, Chủ tịch Công ty Ultra-Thabis cho rằng, trước thực tế lưu lượng hàng hóa giao thương trên toàn cầu tăng rất nhanh, dẫn đến việc đặt ra yêu cầu và đòi hỏi cần những phương thức mới để quản lý tốt hơn, mà mục tiêu là làm sao giúp dòng hàng hóa sớm được thông quan, lưu thông vào nền kinh tế, đồng thời kiểm soát, giảm thiểu được rủi ro từ nạn buôn lậu, gian lận thương mại. Đây là một bài toán khó đối với ngành Hải quan, và nhiều quốc gia (trong đó có Việt Nam) đã xác định chỉ có một con đường đó là tận dụng triệt để sự tiến bộ của khoa học công nghệ.

Đơn cử như tại Singapore trong công tác quản lý rủi ro (QLRR). Họ sử dụng cơ chế phân loại mã HS (mã phân loại hàng hóa) một cách tự động dựa trên học máy, và đây là một phần trong các công cụ QLRR của Hải quan Singapore. Để làm được điều này, họ tận dụng nhiều nguồn dữ liệu, gồm cả dữ liệu nguồn mở và cố gắng chuyển từ dạng phân tích mô tả sang phân tích dự đoán. 

Nhật Bản đang triển khai cái gọi là “Sáng kiến Hải quan thông minh”, trong đó đẩy mạnh sử dụng AI trong quá trình phân tích dữ liệu lớn để hỗ trợ nhân viên hải quan, đưa AI vào hoạt động soi chiếu để tự động hóa đánh giá rủi ro các mặt hàng được soi chiếu, tự động hóa nhiều quy trình bằng robot.

Đối với Việt Nam, ngành Hải quan cũng như nhiều lĩnh vực khác, đang trong quá trình chuyển đổi số và số hóa mạnh mẽ. Ngành Hải quan cũng được xem là ngành luôn đi đầu trong việc chuyển đổi số. Việc ứng dụng công nghệ thông tin để đảm bảo công khai, minh bạch, thu ngân sách đúng, đủ, kịp thời chứ không phải để đạt mục tiêu tăng thu. Việc ứng dụng công nghệ thông tin bên cạnh trợ giúp ngành Hải quan thì cần giúp doanh nghiệp nói chung để chia sẻ dữ liệu thông tin công khai, minh bạch.

Đặng Thu Hằng

Bài liên quan

Tin mới

Mã vùng điện thoại cố định thay đổi thế nào sau khi sáp nhập tỉnh, thành?
Mã vùng điện thoại cố định thay đổi thế nào sau khi sáp nhập tỉnh, thành?

Việc thay đổi, sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh ảnh hưởng đến việc thực hiện quy hoạch mã vùng điện thoại cố định mặt đất, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện kể từ ngày 1-7-2025.

Miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc từ năm học 2025 - 2026
Miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non, học sinh trên toàn quốc từ năm học 2025 - 2026

Ngày 3-7, Tổng thư ký Quốc hội công bố 9 nghị quyết của Quốc hội và 9 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV.

VNVC ra mắt vaccine não mô cầu thế hệ mới
VNVC ra mắt vaccine não mô cầu thế hệ mới

Ngày 4-7, Hệ thống Tiêm chủng VNVC ra mắt và triển khai tiêm vaccine não mô cầu thế hệ mới MenACYW (Sanofi, Pháp) được sản xuất từ nhà máy đặt tại Mỹ.

Cử bác sĩ luân phiên tăng cường cho đặc khu duy nhất của Thành phố Hồ Chí Minh
Cử bác sĩ luân phiên tăng cường cho đặc khu duy nhất của Thành phố Hồ Chí Minh

Chỉ 3 ngày sau hợp nhất địa giới hành chính với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh đã họp bàn, lên kế hoạch nâng cao năng lực y tế cho đặc khu Côn Đảo nhằm phục vụ tốt nhất cho người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau, kể cả nơi xa nhất. Trước mắt, Sở Y tế Thành phố sẽ cử bác sĩ có tay nghề luân phiên ra đảo; lên kế hoạch phát triển, nâng cao năng lực y tế cho đặc khu duy nhất của Thành phố.

Mở rộng diện bao phủ bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân
Mở rộng diện bao phủ bảo hiểm y tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân

Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi, bổ sung năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 sẽ tác động tích cực đến người tham gia BHYT. Theo quy định mới, người tham gia BHYT có thể đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại bất kỳ cơ sở y tế nào thuộc hệ thống BHYT trên toàn quốc, không bị giới hạn bởi địa giới hành chính.

Mỹ: Bang California chống chọi với đám cháy rừng lớn nhất kể từ đầu năm
Mỹ: Bang California chống chọi với đám cháy rừng lớn nhất kể từ đầu năm

Hơn 300 lính cứu hỏa của Mỹ đang nỗ lực khống chế vụ cháy rừng quy mô lớn tại bang California, trong bối cảnh bang này đang đối mặt nguy cơ hỏa hoạn nghiêm trọng mùa hè, đặc biệt khi thời tiết khô nóng gia tăng.